فعالیت برخی مشاغل و اصناف، به دلیل ایجاد آلودگی، مزاحمت و یا ناامنی، میتواند آرامش و امنیت زندگی انسان‌ها را تهدید کند. به همین منظور، در قوانین و مقررات مختلف، وظایفی برای شهرداری‌ها در جهت ساماندهی و کنترل این مشاغل مزاحم تعیین شده است.
بند 20 ماده 55 قانون شهرداری
در صورت عدم تمکین واحد صنفی متخلف به رای کمیسیون ماده 55، شهرداری میتواند از طریق مراجع قضایی اقدام به اجرای رای کند. شهرداری‌ها موظفند در ساماندهی مشاغل و اصناف مزاحم، ضمن رعایت ضوابط قانونی، از حقوق ذینفعان نیز صیانت کنند.
همکاری و تعامل سایر دستگاه‌های ذیربط با شهرداری، در جهت ساماندهی مشاغل و اصناف مزاحم ضروری است. مطابق بند 20 ماده 55 قانون شهرداری، شهرداری موظف است از تاسیس و فعالیت هرگونه واحد صنفی که برای سلامت و آسایش شهروندان مضر باشد، جلوگیری کند. این شامل مواردی مانند:
- تاسیس واحدهای صنفی در مکان‌های غیرمجاز
- فعالیت واحدهای صنفی بدون مجوز
- عدم رعایت ضوابط بهداشتی و زیست محیطی توسط واحدهای صنفی
ماموران شهرداری موظفند واحدهای صنفی متخلف را شناسایی کرده و از ادامه فعالیت آنها ممانعت کنند. پس از شناسایی واحد صنفی متخلف، ماموران شهرداری باید مراتب را به شهرداری گزارش کنند. شهرداری میتواند با توجه به نوع تخلف، اقدامات مختلفی را انجام دهد، از جمله اقداماتی که شهرداری‌ها برای مقابله با این تخلفات انجام دهد میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- صدور اخطار
- پلمب واحد صنفی
- تعطیلی واحد صنفی
- انتقال واحد صنفی به مکان مناسب
ساماندهی مشاغل و اصناف مزاحم، از جمله وظایف مهم شهرداری‌ها در جهت ایجاد شهری سالم، امن و آرام برای ساکنین است. شهرداری‌ها موظفند با شناسایی و برخورد با واحدهای صنفی متخلف، در چارچوب قانون و با رعایت حقوق ذینفعان، به این امر مهم اهتمام ورزند.
اعتراض به کمیسیون بند 20 ماده 55 قانون شهرداری
در صورت اعتراض صاحب ملک یا ذی نفع به اقدامات شهرداری، پرونده به کمیسیون ماده 55 شهرداری ارجاع میشود. این کمیسیون متشکل از سه عضو است و رای اکثریت اعضای کمیسیون ملاک عمل خواهد بود.
کمیسیون ماده 55 پس از بررسی پرونده و استماع اظهارات معترض، رای نهایی را در خصوص واحد صنفی متخلف صادر می‌کند. رای کمیسیون میتواند شامل موارد زیر باشد:
- تایید اقدامات شهرداری
- لغو اقدامات شهرداری
- صدور دستورالعمل جدید برای واحد صنفی
پس از ابلاغ شهرداری چنانچه مقیم در داخل کشور باشد ظرف 3 ماه و اگر مقیم خارج باشد ظرف 6 ماه در دیوان عدالت اداری به رأی کمیسیون شکایت نماید. به موجب قانون شهرداری، شهرداری‌ها موظف اند از تمامی اماکنی که به نوعی برای شهروندان ایجاد مزاحمت مینماید یا ضوابط و مقررات بهداشتی شهرها را رعایت نمی‌کنند از تأسیس آنها در محدوده‌ی شهرها جلوگیری مینمایند.
مثلاً اگر در شهرهایی اشخاصی قصد تأسیس کارخانه یا کارگاهی که ضوابط بهداشتی را در شهرها رعایت نمی‌کنند یا تعمیرگاه‌ها و گاراژهای عمومی که اصول بهداشتی را زیر پا می‌گذارند داشته باشند شهرداری از تأسیس این گونه اماکن به جهت رعایت اصول و مقررات بهداشتی شهرها و سلامت و آرامش شهروندان ممانعت مینماید.
وکیل کمیسیون بند 20 ماده 55 قانون شهرداری
معمولا در این گونه از پرونده‌ها میتوانند سه طرف درگیر باشند ، یک طرف از این میان همسایگان و همچنین اهالی محله از یک طرف ، مالک کارگاه یا شغل پر سرو صدا و در انتها شهرداری میباشند. معمولا شکایت از سروصدای زیادی در این رابطه با شکایت همسایگان شروع شده و و به شهرداری ارسال میشود.
در شهرداری نیز با بررسی امر اقدام به تصمیم گیری و صدور رای در این باره میشود. در انتها مالک شغل یا حرفه میباشد که باید یا همسایگان را در این باره قانع نماید و بتواند در کمیسیون ماده ۵۵ از حقوق خود دفاع نماید یا باید از وکیل کمیسیون بند 20 ماده 55 قانون شهرداری استفاده کند و در غیر اینصورت ملزم به انتقال محل کار خود به مکانی دیگر میشود. همسایگان نیز در این باره ممکن است به دلیل سابقه کاری کارگاه نیاز به وکیل داشته باشند و در این رابطه برای طرح شکایت امورات آنها را انجام بدهد.
در شهرداری در هر صورتی رای صادر میگردد و با توجه به دلائل و مدارک طرفین در این رابطه رای صادر میشود. رای صادره در کمیسوین معمولا قابل اعتراض در همان کمیبسیون میباشد و در انتها با اعتراض فرد و رسیدگی دوباره رای قطعی صادر میشود که از طرف هر کدام از اهالی محل و یا مالک کارگاه ممکن است در دیوان مورد اعتراض قرار بگیرد.