در تجارت بین‌الملل، گاهی اختلافاتی میان صاحبان کالا و گمرک رخ می‌دهد. در رابطه با این موضوع، کمیسیون‌های رسیدگی به اختلافات گمرکی نقش مراجع شبه‌قضایی را دارند و با اتکا به تخصص و عدالت، به حلّ و فصل این مسائل میپردازند. اما رای صادره توسط این کمیسیون‌ها همواره قطعی نیست و در برخی موارد، صاحبان کالا حق اعتراض به رای کمیسیون اختلافات گمرکی را دارند. حیطه‌ی فعالیت این کمیسیون‌ها شامل تشخیص تعرفه، ارزش‌گذاری کالا، قاچاق، جریمه، فورس ماژور و اختلافات قانونی میشود.
کمیسیون اختلافات گمرکی
کمیسیون اختلافات گمرکی از 9 عضو اصلی و 9 عضو علی‌البدل با تخصص‌های مختلف تشکیل میشود و برای رسیدگی به اختلافات گمرکی، دو سطح کمیسیون بدوی و تجدید نظر در نظر گرفته شده است. این اعضا از میان کارکنان گمرک، وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت، امور اقتصادی و دارایی، اتاق بازرگانی و اتاق تعاون انتخاب می‌شوند. تنوع تخصص‌ها در این ترکیب، تضمینی برای بررسی دقیق و بی‌طرفانه‌ی پرونده‌ها و صدور احکامی عادلانه است. هدف نهایی این کمیسیون‌ها، حفظ حقوق ذینفعان و رونق تجارت است.
اعتراض به رای کمیسیون اختلافات گمرکی، مسیری قانونی و البته تخصصی است که نیازمند دانش و ظرافت‌های خاص خود می‌باشد. تنظیم دادخواستی دقیق و مستدل، ارائه مستندات و شواهد کافی و پیگیری مستمر پرونده در دیوان عدالت اداری، از جمله اقداماتی هستند که برای موفقیت در اعتراض به رای کمیسیون اختلافات گمرکی باید به آن‌ها توجه ویژه‌ای داشت.
نکته‌ی مهم درمورد اعتراض به رای کمیسیون اختلافات گمرکی این است که مهلت یک ماهه تعیین شده برای اعتراض به رای کمیسیون، قطعی است و تمدید آن به هیچ وجه امکان‌پذیر نیست و دادخواست باید به طور کامل و صحیح تنظیم شود و تمامی اطلاعات و مستندات لازم در آن ذکر گردد. ارائه مستندات و دلایل قوی، نقش مهمی در موفقیت در اعتراض به رای کمیسیون اختلافات گمرکی دارد.
همانطور که در بالا اشاره کردیم، حیطه‌ی فعالیت کمیسیون اختلافات گمرکی گسترده است و شامل رسیدگی به اختلافات در موارد ذیل میشود:
- تشخیص تعرفه: گاهی اوقات در مورد دسته‌بندی و تعرفه صحیح کالای مورد معامله اختلاف نظر وجود دارد. کمیسیون اختلافات گمرکی با بررسی دقیق ماهیت کالا و استناد به قوانین و مقررات، تعرفه درست را تعیین می‌کنند.
- ارزش‌گذاری کالا: ارزش‌گذاری دقیق کالا برای محاسبه حقوق گمرکی و سایر عوارض ضروری است. در مواردی که در مورد ارزش کالا توافقی حاصل نشود، کمیسیون‌ها با بررسی اسناد و مدارک و نظر کارشناسی، ارزش واقعی کالا را تعیین می‌کنند.
- قاچاق: در مواردی که مرجع رسیدگی‌کننده تشخیص قاچاق کالا را بدهد، صاحبان کالا می‌توانند برای اثبات برائت خود به کمیسیون‌های گمرکی مراجعه کنند.
- جریمه: گمرک برای تخلفات گمرکی جریمه‌هایی در نظر می‌گیرد. صاحبان کالا در صورت اعتراض به جریمه، می‌توانند به کمیسیون‌ها مراجعه و میزان جریمه عادلانه را تقاضا کنند.
- فورس ماژور: در برخی شرایط که خارج از کنترل طرفین معامله باشد (مانند بلایای طبیعی)، وقایعی رخ می‌دهد که انجام تعهدات را غیرممکن می‌کند. در اینگونه موارد، کمیسیون‌ها با بررسی اسناد و مدارک، وقوع فورس ماژور را احراز و تکلیف را روشن می‌کنند.
- مناقشات قانونی: اختلافات در خصوص مقررات گمرکی، صادرات و واردات نیز در حیطه رسیدگی کمیسیون‌های گمرکی قرار دارد.
اعتراض به رای کمیسیون اختلافات گمرکی
اولین نکته‌ای که باید به آن توجه داشت، مهلت قانونی برای اعتراض به رای کمیسیون اختلافات گمرکی است. این مهلت در حال حاضر یک ماه از تاریخ ابلاغ رای کمیسیون اختلافات گمرکی به صاحب کالا یا نماینده قانونی وی می‌باشد. مرجع رسیدگی به اعتراض به رای کمیسیون اختلافات گمرکی، دیوان عدالت اداری است. برای طرح اعتراض به رای کمیسیون اختلافات گمرکی، صاحب کالا باید دادخواستی به دیوان عدالت اداری تقدیم کند. در این دادخواست، باید مشخصات کامل خواهان و خوانده، موضوع دعوا، شرح مختصری از پرونده و دلایل و مستندات اعتراض به رای کمیسیون اختلافات گمرکی، بطور دقیق ذکر شود.
برای اعتراض به رای کمیسیون اختلافات گمرکی، علاوه بر دادخواست، باید تمامی مدارک و مستندات مربوط به پرونده، از جمله رای کمیسیون اختلافات گمرکی، اسناد و مدارک مثبته صاحب کالا و… به دیوان عدالت اداری ارائه شود. پس از ثبت دادخواست و بررسی مدارک توسط شعبه مربوطه در دیوان عدالت اداری، زمان رسیدگی به پرونده تعیین و به طرفین ابلاغ میشود. در جلسه رسیدگی، خواهان و خوانده (نماینده گمرک) حضور یافته و دلایل و مستندات خود را برای اعتراض به رای کمیسیون اختلافات گمرکی ارائه می‌کنند. در نهایت، شعبه رسیدگی کننده در دیوان عدالت اداری، رای نهایی را درباره اعتراض به رای کمیسیون اختلافات گمرکی صادر می‌کند. این رای می‌تواند به نفع خواهان (صاحب کالا) و یا به نفع خوانده (گمرک) باشد.
وکیل برای اعتراض به رای کمیسیون اختلافات گمرکی
اعتراض به رای کمیسیون اختلافات گمرکی، حقی است که قانون برای صاحبان کالا در نظر گرفته است تا در صورت نارضایتی از رای صادره، بتوانند نسبت به آن اعتراض و در دیوان عدالت اداری احقاق حق کنند. با آگاهی از مراحل و نکات کلیدی این فرآیند، صاحبان کالا می‌توانند در صورت بروز اختلاف با گمرک، به طور موثری از حقوق قانونی خود دفاع کنند.
توصیه میشود برای اعتراض به رای کمیسیون اختلافات گمرکی، که پیچیدگی‌های زیادی دارد، از وکیل برای اعتراض به رای کمیسیون اختلافات گمرکی مشاوره لازم را دریافت کنید. وکیل اختلافات گمرکی می‌تواند به عنوان یک همراه قابل اعتماد برای صاحبان کالا باشد. وکیل اعتراض به رای کمیسیون اختلافات گمرکی با تسلط بر قوانین و مقررات حاکم بر امور گمرکی، می‌تواند به بهترین نحو در تنظیم دادخواست، ارائه مشاوره‌های تخصصی و پیگیری پرونده در دیوان عدالت اداری به صاحب کالا کمک کند و مسیر احقاق حق را برای او هموارتر سازد.
